نرم افزار چیست؟

نرم افزار که معادل عبارت Software می‌باشد، یکی از قسمت‌های مهم هر رایانه است. به مجموعه ای از برنامه های رایانه ای، رویه ها و مستندات که انجام کارهای مختلف بر روی یک سیستم رایانه ای را بر عهده دارند و در برگیرنده داده‌ها یا دستورهای رایانه می باشد نرم افزار می گویند.

تقسیم‌بندی نرم افزارها

بعد از پیدایش و گسترش نرم‌افزارها و با توجه به این که این تکنولوژی جدید توانست در جنبه‌های متفاوتی از زندگی جوامع وارد شود، گونه‌های مختلفی از نرم افزار پدید آمدند، به طور کلی به سه دسته‌ی نرم افزار های پایه، نرم‌افزارهای سیستمی و نرم‌افزارهای کاربردی تقسیم می‌شوند که عبارتند از:

نرم‌افزارهای پایه (Programming Software)

نرم‌افزارهای پایه در واقع ابزاری برای گسترش و توسعه برنامه‌های کامپیوتری هستند. این نرم‌افزارها شامل ابزارهایی برای توسعه دهندگان نرم افزار بوده، مانند ویرایشگر متن (text editor)، کامپایلرها (compiler) و مترجم (interpreter).

محیط ویرایشگر متن در واقع بخشی برای نوشتن، ویرایش و اصلاح کد است.

کامپایلرها وظیفه دارند تا کدهای منبع که به هر زبان برنامه نویسی نوشته شده است اعم از C ، C++، جاوا ، پایتون و… را به زبان قابل فهم کامپیوتر تبدیل کنند.

مترجم‌ها کد های برنامه را تفسیر و ترجمه می‌کنند و یا این که آنها را به یک زبان میانی تبدیل میکنند.

نرم افزارهای سیستمی (System Software):

این نرم‌افزارها معمولا در فرآیندهای پس زمینه مشغول به کار هستند. این نرم‌افزارها، کار سخت‌افزار و دیگر برنامه‌ها را هماهنگ می‌کنند و در واقع به عنوان یک لایه میان سخت‌افزار و برنامه‌های کاربردی قرار می‌گیرند. این گونه نرم‌افزارها به نوعی به سخت افزارهای رایانه جان می بخشند و باعث راه‌ اندازی و استفاده از سخت افزارها می‌شوند. سیستم‌های عامل (شامل: ویندوز، نسخه‌های مختلف لینوکس: اوبونتو ، دبیان ، سنت اواس و توزیع های دیگر و… )، سرویس‌های پشت پرده، برنامه‌های جانبی، درایورهای مختلف، سرورها و موارد این چنینی، از نرم‌افزارهای سیستمی هستند که وجود آن‌ها برای کارکردن با یک سیستم کامپیوتری ضروری و حیاتی است.

نرم‌افزارهای کاربردی(Application Software):

نرم‌افزارهای کاربردی یک کار خاص را در سیستم انجام می‌دهند. انواع مختلفی از نرم‌افزارهای کاربردی وجود دارد. آنها فقط برای انجام نیازهای خاصی کار می‌کنند و هدف مشخصی دارند. بیشتر ما به صورت روزانه از نرم‌افزارهای کاربردی استفاده می‌کنیم. در واقع این بخش از نرم‌افزارها برای کاربران نهایی سیستم‌ها ساخته شده است تا با استفاده از آن‌ها بتوانند کارهای مشخصی را انجام دهند. از جمله این نرم‌افزارها می‌توان واژه پردازها(word)، نرم‌افزارهای آموزشی، نرم‌افزارهای حسابداری، نرم افزار های گرافیکی و طراحی و… را نام برد. در واقع نرم‌افزارهای کاربردی شامل طیف وسیعی از برنامه‌ها می باشد که بر روی سیستم کامپیوتر شخصی دسکتاپ، لپتاپ، گوشی هوشمند و تبلت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. تعداد زیادی از این برنامه ها برای اهداف مختلف نوشته شده است، مانند مدیریت رسانه‌های اجتماعی ، نرم افزار های کار با اسناد، وبگردی و… . نرم افزارهای کاربردی به چند دسته تقسیم می‌شوند که در اینجا به معرفی آن‌ها می‌پردازیم:

پردازشگر لغت: این برنامه‌ها برای ایجاد اسناد استفاده می‌شود. این نرم‌افزارها علاوه بر فعالیت اصلی یعنی ایجاد یک سند، آن را ذخیره و در چاپ آن نیز کمک می‌کنند. تغییرات در سند را می‌توان به راحتی از طریق این پردازشگرهای لغات انجام داد. یک نمونه از پرطرفدارترین نرم‌افزارهای پردازشگر لغت، نرم‌افزار Microsoft Word است که همگی با آن آشنایی داریم.

نرم‌افزارهای پایگاه داده: این نرم‌افزارها قادر به ایجاد پایگاه‌های داده هستند. علاوه بر این، به کمک این نرم‌افزارها می‌توان داده‌ها و یا اطلاعات را در پایگاه‌های داده مدیریت کرد. این نرم‌افزارها به عنوان DBMS نیز شناخته می‌شوند. آنها در سازماندهی داده‌ها کمک می‌کنند. برخی از نمونه‌های نرم‌افزار پایگاه‌داده عبارتند از Access ،Oracle و…

نرم‌افزارهای چندرسانه‌ای: این نرم‌افزارها برای کار با انواع مختلف رسانه‌ها که با یکدیگر ارتباط دارند، طراحی شده است. نرم‌افزارهای چندرسانه‌ای معمولا در نمایش محتواهای چندرسانه‌ای استفاده می‌شوند.

نرم‌افزارهای آموزشی و مرجع: این نرم‌افزارها به‌منظور کمک به یادگیری در مورد هر چیز خاصی طراحی شده‌اند. انواع مختلفی از برنامه‌های آموزشی وجود دارد که تحت این دسته قرار می‌گیرند. بسیاری از این برنامه‌های نرم‌افزاری برای کمک به یادگیری کودکان طراحی شده‌اند. نرم‌افزارهای آموزشی دانشگاهی نیز جزء این دسته از نرم‌افزارها قرار می‌گیرند.

نرم‌افزارهای گرافیکی: این نرم‌افزارها به کارهای گرافیکی کمک می‌کنند و کاربر را قادر می‌سازند تا تصاویر را ویرایش و یا دستکاری کند. نرم‌افزارهای Adobe Photoshop و Corel و Adobe Illustrator نمونه ای محبوب از نرم‌افزارهای گرافیکی هستند. این نوع نرم‌افزارها معمولا بر روی تصاویر یا بصورت بیت‌مپ یا برداری کار می‌کنند.

مرورگر وب: این نرم‌افزارها برای یافتن و بازیابی فایل‌ها یا منابع، در وب جهانی استفاده می‌شوند. اینترنت اکسپلورر، گوگل کروم و موزیلا فایرفاکس نمونه‌هایی از این نرم‌افزارها هستند.

نرم‌افزارهای شبیه‌سازی، بازی‌ها:یکی از بهترین کاربردهای کامپیوتر در دنیای امروز، توانایی پردازش قوی آنها جهت خلق فیلم و انیمیشن می باشد که شامل: پویا نمایی (نقاشی متحرک)، انیمیشن (نمایش تند و پیوسته)، یا موقعیت‌های مدل‌های واقعی، برای ایجاد توهم حرکت است، که هر نرم افزاری بسته به سیستم موتور رندرینگ و… به سیستم قوی تری نیاز دارد و علاوه بر موارد بالا انواع مختلف دیگری از نرم‌افزارهای کاربردی نیز وجود دارند و روزبه‌روز به تعداد آنها افزوده می‌شود.

یک بخش بندی جامع از انواع نرم افزار های کاربردی :

نرم افزار سیستم عامل Operating System

آنتی ویروس و فایروال Antivirus & Firewall

نرم افزار امنیتی و جاسوسی Security & Spyware

نرم افزار فایروال Firewall

نرم افزار گرافیکی Graphic Software’s

نرم افزار کاربردی Utility Software’s

نرم افزار مدیریت دانلود Download Manager

نرم افزار بهینه سازی Optimizations

نرم افزار مالتی مدیا و چند رسانه ای Multimedia

نرم افزار کپی و رایت Copy & Burn CD and DVD

نرم افزار فشرده سازی File Compression

نرم افزار تبدیل فرمت فایل File Converter

نرم افزار ذخیره و بازیابی اطلاعات Data Recovery

نرم افزار اینترنت Internet

نرم افزار طراحی وب Web Design

نرم افزار برنامه نویسی Programming

نرم افزار فلش Flash Software

نرم افزار مدیریت شبکه Network Management

نرم افزار پرتابل (بدون نصب) Portable

کتاب و مجلات الکترونیکی EBooks

نرم افزار دیکشنری Dictionary

نرم افزار بازی ها Games

نرم افزار موبایل Android

و …