پیش از این در انزل وب به آموزش کامل تصویری نصب و تعویض کارت گرافیک کامپیوتر و نیز آموزش تصویری نحوه اتصال کارت گرافیک اکسترنال پرداخته شده است. اما در این مطلب می خواهیم به مبحث مهم دیگری در زمینه کارت های گرافیکی بپردازیم. گرافیک آنبورد مادربرد یکی از اجزای مهم سخت افزار هر کامپیوتری است که شاید در مورد آن کمتر شنیده باشید. در این مطلب به کاربردها و تفاوت های آن با کارت های گرافیک خواهیم پرداخت.

گرافیک های آنبورد داخل CPU تعبیه شده اند و معمولا به قدرت گرافیک های غیر آنبرد نیستند. چند دلیل برای این قضیه وجود دارد. ساختن یک ماشین پردازش گرافیکی هزینه بالایی دارد که البته این هزینه بیش از همه روی دوش مشتری می افتد. بنابراین اضافه کردن یک موتور گرافیکی بسیار قوی به سی پی یو می تواند هزینه خرید آن را به شدت افزایش دهد. از این رو اضافه کردن یک بخش گرافیکی به آن با قدرتی متوسط که صرفا جهت راه انداختن کارهای معمولی مناسب باشد معقول تر به نظر می رسد.

گرچه برخی از انواع گرافیک های آنبرد دارای GPU یا همان واحد پردازش گرافیکی هستند ولی اکثر آن ها دارای رم اختصاصی خود نیستند و معمولا از یک تا پنج درصد حافظه سیستم برای پردازش های گرافیکی استفاده می کنند.

البته تنها مشکل تعبیه یک گرافیک قدرتمند در سی پی یو هزینه های بالای این کار نیست. بلکه محدودیت های فیزیکی هم یکی دیگر از علل آن است. پردازش گرافیکی نیاز به قدرت قابل توجهی دارد و البته باعث تولید حرارت هم می شود و حرارت هم دشمن اصلی قطعاتی مثل CPU است. تحمیل بار گرافیکی بسیار سنگین و حرارت ناشی از آن به CPU باعث افت عملکرد و حتی در مواردی آسیب آن خواهد شد. بنابراین گرافیک های آنبرد قابل تعویض نیستند و هیچگاه به قدرت کارت های گرافیک غیر آنبرد نخواهند بود. گرافیک آنبرد می تواند به نمایش رابط های سیستم عامل، انیمیشن های ساده و پخش ویدیو بپردازد. ولی نمی توان از آن انتظار عملکردهایی مثل پردازش های سه بعدی را داشت.

جهت آشنایی با GPU کارت گرافیک می توانید مطلب بررسی تفاوت بین CPU و GPU را در انزل وب مطالعه نمایید.

کارت های گرافیک آنبرد اما با برداشتن محدودیت هایی که ذکر شد به کمک مشتریانی آمده اند که نیاز به پردازش های سنگین گرافیکی دارند. اولین تفاوت این کارت های گرافیکی با همنوع آنبردشان قطعا قیمت بالاتر آن ها است ضمن اینکه این کارت ها دارای حافظه اختصاصی نیز هستند.

تفاوت دیگر این است که اکثر کارت های گرافیکی غیر آنبرد دارای سیستم خنک کنندگی مختص به خود هستند (مثل فن یا خنک‌ کننده‌های مایع) تا به این ترتیب مشکل حرارت تولید شده ناشی از پردازش سنگین را حل نمایند.

همچنین کارت های گرافیکی غیر آنبرد دارای قابلیت سفارشی سازی هم هستند. برای مثال شما می توانید به اورکلاک کردن این کارت ها بپردازید. به طور کلی کارت های گرافیک غیر آنبرد به انرژی بسیار بیشتری برای انجام کارهای گرافیکی نیاز دارند و این خصوصیت برای مثال در لپتاپ ها باعث می شود که تخلیه شارژ باتری سریع تر انجام شود. با ابن حال اگر به دنبال تجربه گرافیکی عالی مثلا در هنگام بازی یا طراحی های گرافیکی هستید استفاده از این کارت ها اجتناب ناپذیر خواهد بود.

جهت آشنایی با اصطلاح اورکلاک می توانید مطلب اورکلاک CPU (سی پی یو) و کارت گرافیک کامپیوتر چیست را مطالعه نمایید.

برای مشخص کردن اینکه آیا سیستم شما دارای گرافیک آنبرد است یا خیر می توانید به پشت کیس کامپیوتر نگاه کنید. کابل مانیتور را پیدا کنید و دقت نمایید که به کجا وصل شده است. اگر محل اتصال آن نزدیک پورت های موس و کیبورد یا پورت های USB باشد پس مادربرد شما دارای گرافیک آنبرد است. کیسی که در شکل زیر می بینید تنها دارای کارت گرافیک آنبورد است و فقط از اتصالات VGA و DVI بهره می برد. ضمن آنکه شکل عمودی این پورت ها هم دیگر وجه تمایز آن ها به شمار می رود.

اما کیس زیر دارای اسلات های توسعه و به تبع آن کارت گرافیک غیر آنبرد نیز است. در شکل زیر این کارت گرافیک با پورتی آبی رنگ در پایین کیس مشخص است.

البته ممکن است که یک مادربرد به طور همزمان دارای کارت گرافیک آنبرد و غیر آنبرد باشد. در این حالت کامپیوتر معمولا به طور خودکار با کارت گرافیک اصلی و قدرتمندتر یعنی کارت غیر Onboard کار می کند. شکل بالا نمونه ای از این کیس ها می باشد.

گاهی اوقات در سیستم هایی که از دو کارت گرافیک آنبرد و غیر آنبرد استفاده می کنند کارت آنبورد به خودکار غیر فعال شده است. اما گاهی می خواهیم به استفاده همزمان از گرافیک آنبرد و کارت گرافیک بپردازیم. بنابراین نیاز به فعال کردن گرافیک آنبرد خواهیم داشت. برای این کار طبق مراحل زیر پیش بروید (توجه داشته باشید که تنظیمات بایوس سیستم شما ممکن است متفاوت باشد. منتهی کلیت کار با اندکی تفاوت به شکل زیر خواهد بود):

۱- کامپیوتر خود را ریستارت کنید.

۲- به محض پدیدار شدن اولین صفحه کلید ورود به تنظیمات بایوس را بزنید. این کلید در سیستم های مختلف می تواند متفاوت باشد. ولی غالبا از کلیدهایی مثل کلید DEL یا کلید F1 برای این کار استفاده می شود.

۳- بسته به نوع ماردبورد نسخه های مختلفی از بایوس وجود دارد. ولی معمولا تنظیمات مربوط به کارت گرافیک در منوی Advanced یا منوی Primary Video Adapter قرار دارد. وارد این منوها شوید.

۴- گزینه onboard video setting یا شبیه آن را پیدا کنید.

۵- آن را از Disabled به Enabled تغییر دهید.

۶- با فشردن کلید F10 تنظیمات بایوس را ذخیره کرده و خارج شوید.