بیماری ایدز (AIDS) نوعی بیماری است که دستگاه ایمنی فرد مبتلا را دچار نقصان می کند. عامل ایجاد این بیماری ویروس نقص ایمنی (HIV) است. ایدز برای اولین بار در اوایل قرن بیستم میلادی در غرب آفریقا دیده شد. تا قبل از شناخت این ویروس در حدود 30 میلیون کشته و تلفات بود تا اینکه مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها موفق به شناخت عامل آن یعنی ویروس HIV شد. این بیماری به عنوان بیماری همه گیر، قابل انتقال و شیوع آن بسیار وسیع و در حال گسترش است. این بیماری عفونی در سه مرحله ظاهر می شود، مرحله اول عفونت شدید شبیه آنفولانزا است. با پیشرفت بیماری در مرحله دوم دستگاه ایمنی فرد دچار مشکل شده و انواع بیماری های عفونی ظاهر می شوند که بیماری در این زمان نهفته است. در مرحله سوم خود را نشان می دهد. ایدز به جهت تاثیرات نامطلوب اجتماعی بر فرد، زندگی بیمار را دچار مشکل   می کند. امروزه شاهد درمان اغلب بیماری ها هستیم و روزنه های امیدی برای درمان ایدز باز شده است. با ما همراه باشید تا شما را با این بیماری مهلک و درمان آن آشنا کنیم.

علائم بیماری ایدز چیست؟

قبل از شناخت هر نوع بیماری، لازم است ابتدا علائم آن مورد شناسایی قرار گیرد. تنها راه شناسایی ایدز، آزمایش اچ آی وی است. بیماری ایدز از زمان شروع تا پیشرفت بیماری، علائم مختلفی را نشان می دهد، که در زیر به بررسی آنها می پردازیم:

• ضعیف شدن سیستم ایمنی: بیماری ایدز، در طول زمان سیستم ایمنی فرد را ضعیف کرده و آسیب پذیری احتمالی فرد نسبت به سایر عفونت ها افزایش می یابد. تب، سردرد، زکام و بزرگ شدن غدد لنفاوی از جمله علائم شایع مرحله اول است
• تخریب سیستم ایمنی: پس از عفونت اولیه و افزایش تعداد ویروس در خون، دوره نهفتگی بیماری تظاره می یابد و سیستم ایمنی تخریب می شود.
• آشکار شدن بیماری و تخریب شدید و پیش رونده سیستم ایمنی: در این مرحله، علائم و نشانه های عفونت های بدخیم فرصت بروز پیدا می کنند و تشدید نشانه های بیماری دیده می شود. مهمترین علامت ها عبارتند از:

تغییرات وزن خصوصا کاهش وزن به صورت ناگهانی و غیر طبیعی، تب و اسهال طولانی مدت، زخم های دهانی شدید (برفک )، عفونت های سینوزیت، برونشیت، مشکلات ریوی مانند سیل، عفونت های باکتریایی مانند مننژیت، عفونت های مفصلی.

آیا درمان قطعی برای بیماری ایدز وجود دارد؟

با پیشرفت تکنولوژی و علم پزشکی، پژوهشگران به نتایج مطلوبی جهت درمان بیماری های صعب العلاج دست یافته اند. زمانی بیماری ایدز درمان مشخصی نداشت، اما به لطف خداوند دانشمندان روش های نوینی کشف کرده اند که در زیر به خلاصه ای از این یافته ها اشاره می کنیم:

1- پژوهشگران انگلیسی به تازگی موفق شدند با استفاده از روش های جدید بیماری ایدز را درمان کنند. مارک ساموئل مدیر کل سازمان بین المللی تحقیقات پزشکی اعلام کرده است که درمان قطعی ایدز در راه است.

ویروس سیستم دفاعی بدن را مختل می کند و با گلبول های سفید ادغام می شود، در نتیجه سیستم ایمنی بدن به جای مبارزه با ویروس، به عنوان تبدیل کننده آن وارد عمل شده و درمان را مشکل می کند. درمان جدید ضد ویروسی یا anti-retrovial نام دارد. این درمان به ویروس های اچ آی وی حمله می کند و مانع تولید گلبول های مخفی می شود. درمان جدید در دو مرحله انجام می شود:

•  تزریق واکسن برای کشف گلبول های آلوده در خون
• تجویز داروی فورینوستات ، این دارو گلبول های مخفی آلوده به ویروس را شناسایی و از بین می برد.

2- پژوهشگران آلمانی فرانک بوخهولتس و یوآخیم هاوبر در طی آزمایشاتی آنزیمی تولید کردند که به کمک آن می توان سلول های آلوده به ویروس ایدز را از سایر سلول ها جدا نمود. این گام بزرگی در درمان قطعی بیماری ایدز است.

3- محققان بریتانیایی اعلام کردند که در حال دست یابی به روش جدیدی برای درمان ایدز می باشند. در این روش سه مرحله طی می شود:

• تجویز داروهای ضد بازگشت بیماری: از بین بردن سلول های لنفاوی آلوده، جلوگیری از تکثیر آنها
• بهبود سیستم ایمنی: در این مرحله سیستم ایمنی تقویت می شود و علائم حیاتی امید وار کننده در فرد دیده می شود.
• خروج سلول های آلوده از خون با استفاده از دارو

4- درمان با استفاده از سه داروی مهم، و روش Late therapy که در حال حاضر در کشور ما این روش درمانی انجام می شود. اولین قدم در درمان اینگونه بیماری ها، آگاه سازی بیمار نسبت به اقدامات پزشکی و روان درمانی است. پس از شروع درمان بعد از یک ماه تقریبا علائم بهبود دیده می شود.

در این روش به منظور پیشگیری از عود عفونت و مقابله با آن، داروهای آنتی بیوتیک تجویز می شود. داروهای ضد ویروسی مانند: زالسی تابین، زیدوودین، استاوودین داروهای مهار کننده پروتئاز جهت به تاخیر انداختن پیشرفت بیماری تجویز       می شود.

راه های انتقال بیماری ایدز

مهمترین راه انتقال ویروس اچ آی وی داشتن رابطه جنسی محافظت نشده است. مسیر ورود ویروس از قسمتهای مختلف بدن مانند منفذ سر آلت تناسلی مرد، مقعد، خراش های پوستی، زخم های باز، التهاب در لثه و ...می باشد. خون آلوده، سرسوزن های آلوده و در طی بارداری از مادر به فرزند از سایر راه هایی که می توانند منجر به انتقال ویروس ایدز شوند. انتقال از فرد آلوده در صورت استفاده از روش های پیشگیری طبیعی و کاندوم به حداقل می رسد. رعایت بهداشت جنسی، داشتن سبک زندگی سالم و اخلاقی مطلوب گام مهمی در کاهش انتقال و ابتلا به این نوع بیماری های خطرناک است.

بیماری ایدز از معدود مشکلاتی است که اجتماع حال حاضر پذیرش مطلوبی از مبتلایان به آن ندارد. دیده تحقیر آمیز و عدم اطلاع از بیماری، منجر به پیشرفت بیماری است. با پیشرفت بیماری امکان درمان و درصد بهبود کاهش می یابد. بنابراین بهتر است با الگوسازی و روان درمانی مناسب همراه این بیماران باشیم و آن ها را در بهبود هر چه سریعتر و بازگشت به زندگی عادی یاری کنیم.